Bron: Pindah magazine van 2020
Tijdlijn geschiedenis Nederlands-Indië/Indonesië
1596 - Eerste Hollandse schepen bereiken Indische Archipel. Peper mag alleen aan Hollanders worden geleverd.
1602 - Oprichting Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Eist alleenrecht op alle specerijen in Indië.
.
1617 - Jan Pieterszoon Coen benoemd tot gouverneur-generaal.
.
1619 - VOC bouwt een nieuwe buitenpost op Java: Batavia.
.
1621 - Op Banda wordt nootmuskaat toch verkocht aan Portugezen en Engelsen. Coen laat bijna alle 15.000 bewoners van Banda doden: 'Slachter van Banda.
.
1740 - VOC handelt in kruidnagel, nootmuskaat, foelie, kaneel, koffie, suikerriet en opium. Stagnerende suikermarkt veroorzaakt grote werkloosheid onder Chinese arbeidskrachten. Vanwege plunderende bendes volgt slachtpartij: 5'000-10.000 Chinezen worden vermoord.
.
1798 - Officiële opheffing VOC.
.
1799 - West-Timor als kolonie ingelijfd.
1870 - Einde Cultuurstelsel.
1873-1914- Onderwerping Atjeh (Noord-Sumatra).Bloedige oorlog. Ook Sumatra, Celebes en deel Borneo ingelijst door Van Heutsz.
1898 - Bestuursposten op Nieuw-Guinea.
1906 - Invasie op Bali: rituele zelfmoord Radja I Dewa Agoeng Djambe, familie en hofhouding (puputan).
1901 - Ethische politiek: volksonderwijs (inheemse scholen), betere infrastructuur, irrigatiesystemen en verhuizing Javaanse arbeidskrachten naar andere eilanden.
1908 - Bali onderdeel Nederlands-Indië
1918 - Installatie Volksraad (adviesorgaan koloniaal bestuur).
1927 - Oprichting PNI (Persirikalan Nasional Indonesia). Voorzitter Soekarno streeft naar onafhankelijkheid.
1945-1949 - Vertrek oorlogsslachtoffers (vnl.totoks) naar Nederland; begin 'ontmoedigingsbeleid' minister(-president) Drees: 'Voor Indo's is geen plek'.
1946 - maart Eerste Nederlandse oorlogsvrijwilligers toegelaten in westen en midden van Indonesië.
15 november Akkoord Linggadjati gesloten, maar niet uitgevoerd.
1947 - Eerste 'politionele' actie: Operatie Product. Ten koste van vele doden (o.a. bloedbad Rawagede) worden handelsbelangen op Java en Sumatra beschermd. Door internationale druk stopt actie.
1948 - Door stukgelopen onderhandelingen start Nederland tweede 'politionele' actie: Operatie Kraai, poging om Nederlands gezag te herstellen kost wederom vele doden. Soekarno gevangengezet. Door druk internationale gemeenschap vrijgelaten, Nederland gedwongen tot onderhandeling.
1949 - Soevereiniteit Indonesië overgedragen aan Verenigde Staten van Indonesië in Unie met Nederland. Onder leiding van president Soekarno. Nieuw-Guinea blijft tijdelijk onder Nederlands bestuur; Indo-Europeanen krijgen mogelijkheid Indonesisch staatsburger te worden (warga negara).
1950 - Staatsgreep kapitein Raymond Westerling. Coup mislukt.
25 april Proclamatie Republik Maluku Salatan (RMS) op Ambon.
26 juli Opheffing KNIL.
15 augustus Soekarno proclameert eenheidsstaat Indonesie.
1950- 1952 - Vertrek totoks en in mindere mate Indo-Europeanen naar Nederland.
1810 - Aanleg Grote Postweg: verbinding van West- naar Oost-Java t.b.v defensie, handel en transport. Onder de dwangarbeiders vallen vele doden.
1811-1816 - Indië onder Engels gezag van luitenant-generlaa Thomas Stamford Raffles.
1814 - Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) opgericht.
1816 - Engelse overdracht. Ontstaan naam 'Nederlands-Indië'
1830 - Invoering Cultuurstelsel: boeren verplicht tot afdracht twintig procent oogst aan het gouvernement.
1859 - Multatuli schrijft 'Max Havelaar' aanklacht tegen Cultuurstelsel en misstanden in Nederlands-Indië.
1860 - Einde slavernij.
1942 - Japanse invasie, 8 maart Capitulatie KNIL. KNIL-militairen, ambtenaren en Nederlandse gezinnen opgesloten in Jappenkampen: barre omstandigheden, wrede behandeling en vele doden. Merendeel Indo-Europeanen blijft buiten de kampen, vaak zonder enige inkomsten. Vele inheemse, Indo-Europeaanse en Nederlandse vrouwen gebruikt als 'troostmeisje'. september Dwangarbeid krijgsgevangenen bij aanleg Birma-spoorlijn en tewerkstelling in Japanse mijnen. Duizenden doden
1943 - Honderdduizenden Indonesiërs ingezet als dwangarbeider (romoesja's). Velen sterven; hongersnood door inbeslagname rijst door Japanners.
1944 - Hongersnood opstanden met geweld neergeslagen; Japanse bezetter belooft Indonesië onafhankelijkheid. In interneringskampen worden jongens weggehaald en tewerkgesteld in aparte kampen.
1945 - mei-augustus Australische troepen landen op Borneo. Atoombommen op Japan.
6/9 augustus Atoombommen op Hiroshima en Nagasaki.
15 augustus Capitulatie Japan.
17 augustus Soekarno en Hatta proclameren Republik Indonesia.
Bersiap: totoks (volbloed Nederlanders) en Indo-Europeanen slachtoffer van gewelddadige pemoeda's (nationalistische jongeren) en pelopors (nationaltische strijders in gebieden die in handen van Nederlanders waren): rampokans (plunderingen), verkrachtingen en tjintjang (in stukken hakken). Kampen blijven gesloten: Japanse bewakers ingezet ter veiligheid van 'gevangenen'. Java en Sumatra op 6 gebieden na in handen van Republikeinen. Totoks en Indo-Europeanen worden daar opgesloten in Bersiap-kampen.
2 september Japanse keizer Hirohito tekent overgave.
28-29 september 800 Schotse troepen arriveren in Batavia.
7 oktober oproep economische boycot van totoks en Indo-Europeanen.
10 oktober Britse troepen landen op Sumatra. Voormalige krijgsgevangen KNIL militairen gaan via Manilla naar Celebes, Borneo, Molukken en Nieuw-Guinea. Brits-Indische troepen landen in Soerabaja, hevige gevechten, doden o.a. bij aanslag vrouwen en kinderen uit kampen. Lord Mountbatten beveelt i.v.m. veiligheid voormalige gevangenen in Jappenkampen te blijven.
1951 - Molukse KNIL-militairen en gezinnen onder valse beloftes naar Nederland gebracht en ontslagen. Einde optietermijn aanvraag Indonesisch staatsburgerschap.
1952-1957 - Vertrek Indo-Europeanen naar Nederland en Nieuw-Guinea.
1957 - Soekarno verklaart alle Nederlanders, incl. Indo-Europeanen, tot staatsgevaarlijk.
1958-1968 - Vertrek Indo-Europeanen en Peranakan Chinezen (letterlijk Chinese afstammelingen) naar Nederland.
1962 - Nieuw-Guinea crisis. Soekarno eist Nieuw-Guinea op. Amerika voorkomt militair ingrijpen.
1963 - Overdracht Nieuw-Guinea aan Indonesië. Papoea's mogen zich voor eind 1969 uitspreken of zij bij Indonesië willen blijven.
1966 - 12 april Executie Chris Soumokil, tweede president van de Republik Maluku Selatan.
De term 'Indo-Europeaan' wordt hier en daar gebruikt als verzamelnaam voor groepen die niet de Indonesische nationaliteit wilde hebben (zoals Indo's, Molukkers, Toegoenezen en Belanda's Hitam).
Niet in het overzicht zijn opgenomen de inzet van 180 KNIL-soldaten in Suriname, die van Surinaamse KNIL-soldaten in Nederlands-Indië en de emigratie naar Brazilië, Argentinië, Zuid-Afrika, Suriname en de Nederlands-Antillen.
1969 - Indonesië verbreekt afspraak: Nieuw-Guinea blijft bij Indonesië.
COPYRIGHT
Deze website is het geestelijk eigendom van
de Stichting Nederlands-Indië.
De inhoud van deze website mag niet gereproduceerd of gekopieerd worden, zonder de schriftelijke toestemming van de Stichting Nederlands-Indië.
Copyright © All rights reserved Stichting Nederlands-Indië
&
De Indische Verhalentafel